خودروهای رنو ساندرو و رنو ال ۹۰ (تندر ۹۰)، به دلیل پلتفرم مشترک، در بسیاری از قطعات از جمله سیستم ترمز عقب، شباهت‌های زیادی دارند. لنت ترمز عقب این دو خودرو نیز عموماً از نوع کاسه‌ای (Drum Brake) است و عملکرد و اجزای تقریباً یکسانی دارند.
سیستم ترمز کاسه‌ای در ساندرو و ال ۹۰
سیستم ترمز کاسه‌ای، یک روش سنتی و کارآمد برای ترمزگیری است که به طور معمول در چرخ‌های عقب خودروهای سواری به کار می‌رود. این سیستم شامل اجزای اصلی زیر است:
- کاسه ترمز (Brake Drum): یک قطعه فلزی دایره‌ای شکل که به توپی چرخ متصل است و همراه با آن می‌چرخد.
- کفشک ترمز (Brake Shoe): دو قطعه فلزی هلالی شکل که در داخل کاسه ترمز قرار می‌گیرند. لنت ترمز (Brake Lining) روی سطح بیرونی این کفشک‌ها پرچ یا چسبانده می‌شود.
- لنت ترمز (Brake Lining): لایه اصطکاکی که از مواد مقاوم در برابر حرارت و سایش (مانند ترکیبات آلی، سرامیکی یا نیمه‌فلزی) ساخته شده است. این لنت‌ها مستقیماً با سطح داخلی کاسه ترمز درگیر می‌شوند.
- سیلندر چرخ (Wheel Cylinder): یک قطعه هیدرولیکی که با فشار روغن ترمز، پیستون‌های داخل آن را حرکت داده و کفشک‌ها را به سمت دیواره داخلی کاسه هل می‌دهد.
- فنرها (Springs): مجموعه‌ای از فنرهای کششی و فشاری که وظیفه دارند پس از رها شدن پدال ترمز، کفشک‌ها را از کاسه جدا کرده و به موقعیت اولیه خود بازگردانند.
- مکانیزم رگلاژ خودکار (Self-Adjuster): سیستمی که به تدریج و با سایش لنت‌ها، فاصله بین لنت و کاسه را به صورت خودکار تنظیم می‌کند تا همیشه لنت‌ها در فاصله بهینه از کاسه قرار داشته باشند و ترمزگیری موثر باشد.
نحوه عملکرد لنت ترمز عقب در ساندرو و ال ۹۰
هنگامی که راننده پدال ترمز را فشار می‌دهد:
- فشار هیدرولیکی: روغن ترمز تحت فشار قرار گرفته و این فشار به سیلندر چرخ عقب منتقل می‌شود.
- حرکت کفشک‌ها: پیستون‌های داخل سیلندر چرخ، کفشک‌های ترمز را به سمت بیرون هل می‌دهند.
- درگیری لنت و کاسه: لنت‌های چسبیده به کفشک‌ها با سطح داخلی کاسه ترمز درگیر می‌شوند.
- ایجاد اصطکاک و توقف: اصطکاک شدید بین لنت و کاسه، انرژی جنبشی خودرو را به گرما تبدیل کرده و باعث کاهش سرعت یا توقف کامل خودرو می‌شود.
- بازگشت به حالت اولیه: با رها کردن پدال ترمز، فشار روغن کم شده و فنرها کفشک‌ها را از کاسه جدا کرده و به موقعیت اولیه خود بازمی‌گردانند.
ویژگی‌های لنت ترمز مناسب ساندرو و ال ۹۰
یک لنت ترمز با کیفیت برای این خودروها باید دارای مشخصات زیر باشد:
- ضریب اصطکاک ثابت و مناسب: برای ارائه قدرت ترمزگیری یکنواخت و قابل اطمینان در دماها و شرایط مختلف.
- مقاومت حرارتی بالا: برای جلوگیری از پدیده "فید ترمز" (Brake Fade) که در اثر گرم شدن بیش از حد لنت و کاهش عملکرد ترمز رخ می‌دهد.
- طول عمر بالا و سایش یکنواخت: لنت باید به آرامی و به صورت یکنواخت فرسوده شود تا نیاز به تعویض زودهنگام نداشته باشد و به کاسه ترمز نیز آسیب نرساند.
- تولید صدای کم و بدون سوت: لنت‌های با کیفیت، حداقل صدا و سوت را در هنگام ترمزگیری تولید می‌کنند.
- کمترین میزان گرد و غبار: لنت‌های مرغوب کمتر گرد و غبار ترمز تولید می‌کنند که باعث کثیف شدن رینگ‌ها می‌شود.
- شیم صداگیر: برخی لنت‌ها دارای لایه‌های صداگیر (shims) هستند که به کاهش ارتعاشات و صدای ترمز کمک می‌کنند.
زمان تعویض و علائم خرابی لنت عقب ساندرو و ال ۹۰
گرچه لنت‌های عقب معمولاً عمر بیشتری نسبت به لنت‌های جلو دارند (زیرا بخش عمده‌ای از نیروی ترمزگیری توسط چرخ‌های جلو انجام می‌شود)، اما نیاز به بازرسی و تعویض منظم دارند.
زمان تعویض:
به طور کلی، توصیه می‌شود لنت‌های ترمز عقب در بازه‌های ۴۰,۰۰۰ تا ۸۰,۰۰۰ کیلومتر (بسته به سبک رانندگی، کیفیت لنت و شرایط جاده) مورد بررسی قرار گیرند. برخی منابع نیز بازه ۲۵,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ مایل را ذکر کرده‌اند. بازدید چشمی منظم از ضخامت لنت‌ها (بخصوص اگر ضخامت به کمتر از ۲۰ درصد اولیه رسیده باشد) و وضعیت کاسه ترمز، بهترین راه برای تشخیص زمان تعویض است.
علائم خرابی و نیاز به تعویض:
- صدای سوت یا جیغ: رایج‌ترین نشانه سایش لنت است. این صدا معمولاً از نشانگرهای فلزی روی لنت یا از تماس کفشک با کاسه به دلیل اتمام لنت ایجاد می‌شود.
- صدای خرخر یا ساییدگی فلز به فلز: اگر لنت‌ها کاملاً تمام شده باشند، کفشک فلزی مستقیماً با کاسه فلزی درگیر می‌شود که این بسیار خطرناک است و به کاسه نیز آسیب جدی وارد می‌کند.
- کاهش قدرت ترمزگیری: احساس می‌کنید برای توقف خودرو نیاز به فشار بیشتری روی پدال دارید یا مسافت توقف افزایش یافته است.
- لرزش پدال ترمز یا فرمان: ممکن است ناشی از تاب برداشتن کاسه ترمز یا سایش نامنظم لنت‌ها باشد.
- کشیدن خودرو به یک سمت: اگر فقط لنت‌های یک چرخ عقب فرسوده شده باشند یا مشکلی در سیلندر چرخ وجود داشته باشد، ممکن است خودرو هنگام ترمزگیری به یک سمت کشیده شود.
- پایین رفتن غیرمعمول پدال ترمز: در برخی موارد، اتمام لنت‌ها می‌تواند باعث پایین‌تر رفتن پدال ترمز شود.
- روشن شدن چراغ هشدار ترمز دستی/ترمز: در خودروهای مجهز به سنسور سایش لنت یا در صورت کاهش بیش از حد سطح روغن ترمز (ناشی از اتمام لنت‌ها).
- نکته مهم: لنت‌های عقب ساندرو و ال ۹۰ (به ویژه مدل‌های ۹۳ به بالا) و رنو سیمبل معمولاً مشابه و قابل互تعویض هستند، اما همیشه بهتر است قبل از خرید، از تطابق کامل قطعه با خودروی خود مطمئن شوید.
